یکی از شایعترین مشکلات والدین سگها این است که پشمالوها وقتی تنها میمانند دست به کارهای مخربی میزنند. یعنی سگ آنها ممکن است ادرار کند، مدفوع کند، پارس کند، زوزه بکشد، بجود، حفاری کند یا سعی کند فرار کند. بله ممکن است این رفتارها نشانه عدم آموزش درست سگ باشد اما وقتی با نشانههای دیگری چون آبریزش دهان و بیقراری در زمانهایی که صاحب سگ در حال ترک خانه است، همراه شود باید بدانید که پشماوترین عضو خانواده درگیر اضطراب جدایی شده است.
در این مقاله بر اساس آخرین تحقیقات انجام شده در زمینه اضطراب جدایی سگ و نظر کارسناسان و دامپزشکان مطرح دنیا، شما را بیشتر با این مشکل رایج در سگها آشنا میکنیم و راهکارهایی را برای درمان اضطراب جدایی سگ به شما ارائه میکنیم تا بتوانید با استفاده از یک روش درمانی هرچه زودتر مشکل پشمالو را حل کنید.
آشنایی بیشتر با اضطراب جدایی در سگها
اضطراب جدایی سگ زمانی ایجاد میشود که سگ به دلیل جدایی از قیم و صاحب خود یا افرادی که به آنها وابسته است، ناراحت میشود. برخی از سگهایی که از اضطراب جدایی رنج میبرند، زمانی که سرپرستانشان آماده رفتن میشوند، آشفته و بیقرار میشوند. برخی دیگر قبل از رفتن صاحبشان مضطرب یا افسرده به نظر میرسند یا برخی دیگر از سگها سعی میکنند مانع خروج صاحب خود شوند.
اضطراب جدایی سگ را باید جدی بگیرید چون میتواند منجر به اقدام فرار سگ شود. تلاشهای فرار سگهایی که با اضطراب جدایی دست و پنجه نرم میکنند، اغلب افراطی است و میتواند منجر به صدمه به خود و تخریب خانه شود، به ویژه در اطراف نقاط خروجی مانند پنجرهها و درها.
علائم اضطراب جدایی در سگها
برای اینکه مطمئن شویم سگ از اضطراب جدایی رنج میبرد اول باید علائم آن را به درستی شناسایی کنیم و رفتارهای سگ را زیر نظر بگیریم. در ادامه علائم رایج اضطراب جدایی سگ را بررسی میکنیم:
1-ادرار و مدفوع کردن
برخی از سگ ها وقتی تنها میمانند یا از صاحب خود جدا میشوند، ادرار یا مدفوع می کنند. اگر سگی در حضور صاحبش ادرار یا مدفوع کند، کثیف شدن خانه احتمالا ناشی از اضطراب جدایی نیست و مشکل به آموزش سگ برمیگردد. ما از زمانی صحبت میکنیم که سگ دور از حضور صاحبش ادار و مدفوع کند.
2-پارس کردن و زوزه کشیدن
سگی که اضطراب جدایی دارد، ممکن است وقتی تنها بماند یا از صاحبش جدا شود پارس کند یا زوزه بکشد. این نوع پارس کردن یا زوزه کشیدن دائمی است و معمولا شما وقتی متوجهش میشوید که همسایهها به شما تذکر دهند!
بیشتر بخوانید: بهترین راه برای جلوگیری از پارس کردن زیاد سگ
3-جویدن، حفاری و تخریب
برخی از سگهایی که دچار اضطراب جدایی هستند، عادت مخرب جویدن پیدا میکنند و اشیا، چهارچوب درها یا طاقچههای پنجره را میجوند، حفاری میکنند یا وقتی تنها میمانند اشیاء خانه را از بین میبرند. این رفتارها میتواند منجر به آسیب سگ شود، مانند شکستگی دندانها، بریده شدن و خراشیدن پنجهها و ناخنهای آسیب دیده. اگر جویدن، کندن و تخریب سگ به دلیل اضطراب جدایی باشد، معمولاً در حضور صاحب او اتفاق نمیافتد.
4-فرار کردن
سگی که اضطراب جدایی دارد ممکن است سعی کند از منطقهای که در آن محصور است فرار کند. سگ ممکن است سعی کند از درها و پنجره فرار کند و برای این کار تمام سعش را میکند. همان طور که گفتیم این تلاشها میتواند آسیبهای جدی به سگ وارد کند. اگر مشکل اقدام به فرار کردن سگ فقط محدود به زمانی است که تنها است، احتمالا سگ از اضطراب جدایی رنج میبرد.
5-راه رفتن در یک الگوی ثابت
برخی از سگها وقتی تنها میمانند، در یک مسیر مشخص با یک الگوی ثابت راه میروند یا یورتمه میروند. برخی از سگها گام به گام به صورت دایرهای حرکت میکنند، در حالی که برخی دیگر در خطوط مستقیم به جلو و عقب راه میروند. اگر رفتار قدم زدن سگ ناشی از اضطراب جدایی باشد، معمولاً زمانی که صاحبش حضور دارد رخ نمیدهد.
6-مدفوع خواری
وقتی برخی از سگها از صاحب خود جدا میشوند، مدفوع میکنند و سپس تمام یا مقداری از مدفوع خود را میخورند. اگر سگی به دلیل اضطراب جدایی مدفوع بخورد، احتمالاً این رفتار را در حضور صاحبش انجام نمیدهد.
دلیل ایجاد اضطراب جدایی سگ
هیچ شواهد قاطعی وجود ندارد که نشان دهد دقیقا چرا سگ ها دچار اضطراب جدایی میشوند. با این حال، از آنجایی که سگهایی که از پناهگاهها به فرزندخواندگی گرفته شدهاند، بسیار بیشتر از سگهایی که از زمان تولهگی توسط یک خانواده نگهداری میشوند دارای این مشکل رفتاری هستند. اعتقاد بر این است که از دست دادن یک فرد یا گروهی از افراد مهم در زندگی یک سگ میتواند منجر به اضطراب جدایی شود. سایر تغییرات کمتر نیز میتوانند باعث این اختلال شوند. در ادامه برخی از موقعیتهایی که با ایجاد اضطراب جدایی سگ همراه بوده است، را بررسی میکنیم:
- تغییر سرپرست یا خانواده
- رها شدن، واگذار شدن به سرپناه یا دادن به سرپرست یا خانواده جدید
- تغییر ناگهانی در زمانبندی و روتین روزانه سگ (مثل تغییر برنامه کاری و ساعات حضور در خانه)
- تغییر در محل سکونت
- غیبت ناگهانی یکی از اعضای خانواده
تشخیص اضطراب جدایی در سگ
برای مطمئن شدن از اینکه سگ وافعا از اضطراب جدایی رنج میبرد یا خیر اول باید مشکلات پزشکی را رد کرد. یعنی باید بررسی کنید ببیند مشکل ایجاد شده سر منشا جسمانی داشته است یا خیر:
بیاختیاری ناشی از مشکلات پزشکی: ادرار نابجای برخی از سگها به دلیل بیاختیاری است. سگهایی که مشکلات بیاختیاری دارند اغلب به نظر میرسد که از کثیف شدن خود بی خبرند و گاهی اوقات هنگام خواب ادرار را تخلیه میکنند. تعدادی از موارد پزشکی – از جمله عفونت دستگاه ادراری، اسفنکتر ضعیف ناشی از کهولت سن، مشکلات مرتبط با هورمون پس از جراحی اسپری، سنگ مثانه، دیابت، بیماری کلیوی، بیماری کوشینگ، مشکلات عصبی و ناهنجاریهای دستگاه تناسلی میتوانند باعث ادرار شوند. پس وقتی سگ این علامت را از خود نشان داد اول با دامپزشک مشورت کنید بینید آیا این علامت ناشی از مشکل جسمانی هست یا نه.
داروها: تعدادی از داروها وجود دارند که میتوانند باعث تکرر ادرار و کثیف شدن خانه شوند. اگر سگ شما داروهایی مصرف میکند، لطفاً با دامپزشک تماس بگیرید تا بفهمید که آیا این داروها ممکن است در مشکلات ادرار او نقش داشته باشند یا خیر.
درمان اضطراب جدایی سگ در سطح خفیف
اگر سگ شما حالت خفیفی از اضطراب جدایی دارد، شرطی کردن متقابل ممکن است مشکل را کاهش دهد یا حل کند. ضد شرطی کردن یک فرآیند درمانی است که واکنش ترسناک، مضطرب یا پرخاشگرانه حیوان را به واکنشی خوشایند و آرام تغییر میدهد. این کار با مرتبط ساختن دید یا حضور یک فرد، حیوان، مکان، شی یا موقعیتی که میترسد با چیزی واقعاً خوب، چیزی که سگ دوست دارد، انجام میشود.
در واقع با گذشت زمان، سگ یاد میگیرد که هر موقعیت ترسناک یا ناخوشایند در واقع نشانهای از در راه بودن چیزهای خوب است. برای سگهایی که اضطراب جدایی دارند، ایجاد ارتباط بین تنهایی و چیزهای خوب، مانند غذای خوشمزه میتواند راه حل باشد.
برای توسعه این نوع ارتباط، هر بار که از خانه بیرون میروید، می توانید به سگ خود یک اسباب بازی پازلی پر از غذا بدهید که حداقل 20 تا 30 دقیقه طول میکشد تا تمام شود. یا همچنین میتوانید یکی از خوراکیهای مورد علاقهاش را آماده کنید و در هنگام خارج شدن به او بدهید.
فقط مطمئن شوید که این اسباببازیهای خاص یا ظرف غذای خاص را بهمحض بازگشت به خانه بردارید تا سگ شما فقط زمانی که تنهاست به آنها و غذاهای با ارزش داخل آن دسترسی داشته باشد. میتوانید تمام وعدههای غذایی روزانه سگ خود را با اسباب بازیهای مخصوص، تغذیه کنید. با این حال، به خاطر داشته باشید که این رویکرد فقط برای موارد خفیف اضطراب جدایی کار میکند، زیرا سگهای بسیار مضطرب معمولاً وقتی سرپرستانشان در خانه نیستند، غذا نمیخورند.
درمان اضطراب جدایی سگ در سطح متوسط تا شدید
موارد متوسط یا شدید اضطراب جدایی نیازمند یک برنامه حساسزدایی و ضدشرطی پیچیدهتر است. در این موارد، بسیار مهم است که به تدریج سگ را با جدایی کوتاه مدت که باعث ایجاد اضطراب نمیشود، عادت دهید و سپس به تدریج طول مدت جداییها را در طول چندین هفته جلسات روزانه افزایش دهید.
حساسیت زدایی و ضد شرطی کردن سگها پیچیده هستند و انجام آنها میتواند دشوار باشد. باید از ترس اجتناب کرد وگرنه این روش نتیجه معکوس خواهد داشت و سگ بیشتر میترسد. از آنجایی که درمان باید بر اساس واکنشهای سگ پیشرفت و تغییر کند، و از آنجا که خواندن و تفسیر این واکنشها دشوار است، حساسیت زدایی و ضد شرطی کردن نیاز به راهنمایی یک متخصص آموزش دیده و با تجربه دارد. و بهتر از قبل از انجام آن با یک مربی حرفهای سگ مشورت کنید. مراحل حساسیت زدایی و ضد شرطی کردن سک به این شرح هستند:
مرحله اول: نشانههای قبل از ترک خانه
همانطور که در بالا گفتیم، برخی از سگها در حالی که صاحبانشان آماده رفتن میشوند، احساس اضطراب میکنند. برای مثال، وقتی سگ متوجه میشود که صاحبش در حال حاضر شدن است، کفش و کت میپوشد، و سپس کیف یا کلید ماشین را برمیدارد، شروع به قدم زدن، نفس نفس زدن و ناله کردن کند. (اگر سگ شما هنگام آماده شدن برای ترک خانه علائمی از اضطراب نشان نمیدهد، میتوانید به مرحله دو بروید.) فراموش نکنید سگ شما در هنگام ترک خانه ممکن است به قدری مضطرب شود که فراموش کند که شما بر میگردید.
یک رویکرد درمانی برای این «اضطراب قبل از ترک خانه» این است که به سگ خود بیاموزید که وقتی کلیدهای خود را برمیدارید یا کت خود را میپوشید، همیشه به این معنی نیست که در حال ترک خانه هستید. شما میتوانید این کار را با قرار دادن سگ خود در معرض این نشانهها به ترتیبهای مختلف چندین بار در روز بدون ترک انجام دهید.
به عنوان مثال، کفش و کت خود را بپوشید و سپس به جای ترک خانه، فقط تلویزیون تماشا کنید. یا کلیدهایتان را بردارید و مدتی پشت میز آشپزخانه بنشینید. این باعث کاهش اضطراب سگ شما میشود زیرا این نشانهها همیشه منجر به ترک شما نمیشود و بنابراین سگ شما با دیدن آنها چندان مضطرب نمیشود. با این حال، لطفاً توجه داشته باشید که سگ شما چندین سال است که اهمیت نشانههای خروج شما را یاد میگیرد، بنابراین برای اینکه یاد بگیرید که نشانهها دیگر غیبت طولانی شما را پیشبینی نمیکنند، باید چندین بار در روز نشانههای جعلی را تجربه کند. چندین هفته بعد از اینکه سگ شما وقتی دید شما در حال آماده شدن برای رفتن هستید مضطرب نشد، میتوانید به مرحله دوم بروید.
مرحله دوم: غیبتهای کوتاه
قانون اصلی مرحله دوم این است که غیبتهای خود را کوتاهتر از زمانی که طول میکشد تا سگ شما ناراحت شود، برنامهریزی کنید. برای شروع، سگ خود را طوری آموزش دهید که در کنار درب داخلی خانه، مانند حمام، استراحت کند. می توانید به سگ خود یاد بدهید که پشت در حمام بنشیند در حالی که شما وارد حمام شدهاید. به تدریج مدت زمانی را که در حمام منتظر میمانید را افزایش دهید. حتی میتوانید کت خود را بپوشید، کیف خود را بردارید و در حالی که سگ شما همچنان پشت در حمام نشسته است به حمام بروید.
بعد از مدتی حالا یک قدم به جلوتر بردارید و همین کار را با در اصلی خانه انجام دهید. ابتدا در زمانهای کوتاه یک دقیقهای به بیرون بروید و دوباره برگردید. سگ شما الان بازی ماندن را یاد گرفته است. در ادامه به آرامی مدت زمانی را که از دید سگ خود دور میشوید را افزایش دهید. وقتی کمی مدت زمان بیرون ماندتان را افزایش دادید، حالا هر بار که میخواهید خانه را ترک کنید یک جایزه به سگ بدهید. یک اسباببازی یا پازل غذای هیجانانگیز به عنوان یک نشانه ایمن عمل میکند و به سگ شما میگوید این یک «جدایی ایمن» است.
به یاد داشته باشید که هنگام بیرون رفتن و ورود به خانه باید بسیار آرام و ساکت رفتار کنید. این باعث کاهش تضاد بین زمانهایی که آنجا هستید و زمانهایی که نمیروید، میشود.
شما باید قضاوت کنید که سگ شما چه زمانی میتواند افزایش طول جدایی را تحمل کند. واکنش هر سگ متفاوت است، بنابراین هیچ جدول زمانی استانداردی وجود ندارد. تصمیمگیری برای افزایش زمان تنها شدن سگ شما میتواند بسیار دشوار باشد و بسیاری از والدین حیوانات خانگی اشتباه میکنند. آنها میخواهند درمان به سرعت پیشرفت کند، بنابراین سگهای خود را در معرض مدتهای طولانی قرار میدهند، که باعث ایجاد اضطراب و بدتر شدن مشکل میشود. برای جلوگیری از این نوع اشتباه، مراقب علائم استرس در سگ خود باشید. این علائم ممکن است شامل گشاد شدن مردمک ها، نفس نفس زدن، خمیازه کشیدن، ترشح بزاق، لرزش، قدم زدن و احوالپرسی پرشور باشد.
شما باید زمان قابل توجهی را صرف غیبتهای 40 دقیقهای کنید، زیرا بیشتر واکنشهای اضطرابی سگ شما در 40 دقیقه اولی که تنها است، رخ میدهد. این بدان معناست که در طی هفتهها شرطیسازی، بسته به تحمل سگتان در هر سطح، مدت زمان حرکت خود را تنها چند ثانیه در هر جلسه یا هر دو جلسه افزایش خواهید داد. هنگامی که سگ شما میتواند 40 دقیقه جدایی از شما را تحمل کند، می توانید مدت غیبتها را افزایش دهید (ابتدا با افزایش 5 دقیقهای و سپس افزایش 15 دقیقهای).
وقتی سگ شما میتواند 90 دقیقه بدون ناراحتی یا اضطراب تنها بماند، احتمالاً میتواند چهار تا هشت ساعت را تحمل کند. (فقط برای ایمن بودن، سعی کنید ابتدا او را به مدت چهار ساعت تنها بگذارید و سپس تا هشت ساعت کامل افزایش دهید اگر بتوانید چندین جلسه روزانه در تعطیلات آخر هفته و دو جلسه در روز در طول هفته کاری، معمولاً قبل از عزیمت به محل کار و عصرها انجام دهید، این روند درمانی میتواند در عرض چند هفته انجام شود.
یک نکته ضروری برای درمان اضطراب جدایی
در طول مراحل تمرین، ضروری است اطمینان حاصل شود که سگ شما هرگز نسخه کامل هر چیزی را که باعث ایجاد اضطراب یا ترسش میشود را تجربه نکند. او باید فقط یک نسخه کم شدت را تجربه کند که او را زیاد نترساند. در غیر این صورت، او یاد نخواهد گرفت که در موقعیتهایی که او را ناراحت میکند، چطور باید رفتار کند. این بدان معناست که در طول درمان اضطراب جدایی، سگ شما را نمیتوان تنها گذاشت مگر در طول جلسات تمرین.
چطور سگ را در طول دوران درمان تنها نگذاریم؟
یک: در صورت امکان، سگ خود را با خود به محل کار ببرید.
دو: ترتیبی دهید که یکی از اعضای خانواده یا دوستان به خانه شما بیاید و وقتی شما آنجا نیستید در کنار سگ شما باشند. (بیشتر سگ هایی که از اضطراب جدایی رنج میبرند تا زمانی که کسی با آنها باشد خوب هستند. این کسی لزوماً لازم نیست شما باشید.)
سه: سگ خود را به پانسیون یا مهد کودک سگ بسپارید.
چهار: در صورت امکان از یکی از همسایهها بخواهید چند بار در روز به پشمالو سر بزند.
چند راهحل برای کاهش اضطراب سگ
در پایان این مقاله بد نیست برخی از راهحالهایی را با هم مرور کنیم که به کاهش اضطراب جدایی پشمالوترین عضو خانواده شما کمک میکنند:
تا جایی که میتوانید سگ را مشغول کنید: ارائه محرکهای فیزیکی و ذهنی زیاد، بخش مهمی از درمان بسیاری از مشکلات رفتاری، بهویژه مشکلاتی است که اضطراب را شامل میشود. ورزش ذهن و بدن سگ شما میتواند زندگی او را بسیار غنی کند، استرس را کاهش دهد و راههای مناسبی برای بروز رفتارهای طبیعی سگ فراهم کند. علاوه بر این، سگی که از نظر جسمی و ذهنی خسته است، وقتی تنها میماند، انرژی زیادی برای صرف کردن ندارد.
هر روز حداقل 30 دقیقه فعالیت هوازی (مثلاً دویدن و شنا) به سگ خود بدهید: سعی کنید سگ خود را درست قبل از اینکه او را تنها بگذارید، ورزش دهید. این ممکن است به او کمک کند تا زمانی که شما نیستید آرام باشد و استراحت کند.
بازیهای سرگرم کننده و تعاملی با سگ خود انجام دهید: برخی بازیهای واکشی مانند طناب کشی برای این مورد بسیار عالی و کمککننده خواهد بود.
سگ خود را به پیادهروی و گردش روزانه ببرید: مسیرهای مختلف را انتخاب کنید و تا آنجا که ممکن است از مکانهای جدید دیدن کنید تا پشمالو بتواند بوها و مناظر بدیعی را تجربه کند.
اجازه تعامل با سایر سگها را بدهید: اگر پشمالوی شما سگهای دیگر را دوست دارد، به او اجازه دهید تا با دوستان سگ خود بازی کند.
غذای سگ را در بخشهایی از خانه پنهان کنید: قبل از این که از خانه بیرون بروید غذای سگ را در چند جای خانه پنهان کنید. سگها عاشق شکار کردن هستند و این کار برای مدتی مشغول نگهشان میدارد.
درمان دارویی اضطراب جدایی سگ
استفاده از داروها به خصوص برای موارد شدید اضطراب جدایی میتواند بسیار مفید باشد. برخی از سگها از جدایی از والدین خود چنان مضطرب هستند که درمان بدون کمک دارو امکانپذیر نیست. داروهای ضد اضطراب میتوانند به سگ کمک کنند تا سطحی از انزوا را بدون تجربه اضطراب تحمل کند. همچنین میتواند باعث پیشرفت سریعتر درمان شود.
سگ رفته رفته به تنها ماندن با کمک دارو عادت میکند و پس از قطع تدریجی دارو، این حالت جدید را حفظ میکند. با این حال، بیشتر سگها به ترکیبی از دارو و اصلاح رفتار نیاز دارند. اگر میخواهید این گزینه را بررسی کنید، حتما با دامپزشک خود، صحبت کنید و سر خود دارویی به سگ ندهید.
کاری که نباید انجام دهید
لطفا سگ خود را به خاطر اضطراب جدایی سرزنش یا تنبیه نکنید. رفتارهای مضطرب پشمالو نتیجه نافرمانی یا کینه توزی سگ نیست. این رفتارها صرفا واکنشی به پریشانی است! سگ شما وقتی تنها میماند رفتارهای مضطرب نشان میدهد زیرا ناراحت است و سعی میکند با استرس زیادی کنار بیاید. اگر او را تنبیه کنید، ممکن است بیشتر ناراحت شود و مشکل بدتر شود.
شما چه تجربهای از مشکل اضطراب جدایی سگتان دارید؟ در بخش نظرات با ما و سایر صاحبان سگی که مشکل یکسانی دارید، به اشتراک بگذارید.
یک پاسخ
سلام و عرض ادب سگ من سامویید ۴ ماهشه به محض اینکه شلوار میپوشم یا صدا کلید در میارم جیش میکنه با اینکه جای جیشو بلد پارس نمیکنه جایی تخریب نمیکنه. این کارو شلوار پوشیدنو هر چند مرتبه در روز تکرار کنم هر جا باشه جیش میکنه . هر چقدر عادی سازی میکنم این کارو ولی فایده نداره . حتی تو ماشین یه لحظه تنهاش برارم روی صندلی جیش میکنه