حتما در مورد اینکه سگ خود را چطور تربیت کنید مطالب زیادی خواندهاید یا از افرادی که تجربه نگهداری از سگ داشتهاند چیزهای زیادی شنیدهاید اما شاید در مورد چگونه تربیت نکردن سگ چیزهای زیادی نشنیده باشید. در این مطلب میخواهیم این موضوع را از منظر علمی بررسی و از زاویه دید تحقیقات آکادمیک تربیت حیوانات خانگی به شما بگوییم که چه روشهایی را در تربیت سگ خود به هیج وجه نباید استفاده کنید. به طور خاص، قصد داریم به بررسی عمیق این موضوع بپردازیم که چرا نباید از تنبیه بد و رفتارهای خشونت آمیز در تربیت سگ استفاده کنید.
فهرست محتوا
Toggleمتاسفانه انبوهی از اطلاعات منسوخ شده برای آموزش سگ در سایتها و شبکههای اجتماعی وجود دارد که به راحتی میتواند باعث گمراهی ما شود. ما سعی میکنیم با تمرکز بر برخی از خطرناکترین مواردی که آموزشهای بد به همراه دارند، به شما اطلاع دهیم که چطور با سگ خود برخورد نکنید و از چه وسایلی استفاده نکنید. مثلا اگر تا به حال به استفاده از قلاده الکترونیکی یا قلاده شاخک برای سگ خود فکر کردهاید، قبل از تصمیمگیری، حتما این مقاله را به طور کامل بخوانید!
چگونه سگ را تربیت نکنیم: نکات کلیدی
-
- ابزارها و تکنیکهای آموزش تنفرآمیز سگ روشهایی هستند که از درد یا ارعاب برای رسیدن به نتیجه مطلوب استفاده میکنند. نمونههای متداول عبارتند از قلادههای شاخدار، قلادههای ضربهای، و فلسفههای آموزشی «آلفا» یا «مبتنی بر تسلط».
- دلایل متعددی برای اجتناب از روشهای تمرینی خشن وجود دارد. برای شروع باید گفت که این روشها به اندازه رویکردهای مبتنی بر تربیت مثبت و مشوق، موثر نیستند.
- متاسفانه هنوز برخی از مربیان و تربیتکنندگان حرفهای سگ از ابزارها و تکنیکهای خشن استفاده میکنند، اما خوشبختانه علم به تغییر این روشهای غلط میتواند کمک کند. دادههای تجربی در مورد رویکردهای منفی و خشن تربیت سگ کاملا واضح هستند، بنابراین اولین توصیه ما به شما این است که به راحتی از کنار مربیانی که هنوز از این رویکردهای قدیمی استفاده میکنند، عبور کنید.
چرا روشهای تربیتی مبتنی بر تنبیه و ارعاب غلط است؟
برای درک اینکه بفهمیم ابزار تنبیه بد دقیقا باعث چه مشکلاتی در سگها میشود ابتدا باید کمی در مورد تئوری یادگیری سگها توضیح دهیم. اساسا سه نظریه فرعی متفاوت از «تئوری یادگیری» وجود دارد که شامل «شرطیسازی کلاسیک»، «یادگیری عامل» و «یادگیری اجتماعی» میشود. ما در درجه اول بر نظریه یادگیری عامل تمرکز میکنیم که اولین بار توسط B. F. Skinnner مطرح و رایج شد.
«تئوری یادگیری عامل» چهار مدل بازخورد متفاوت ارائه میدهد که به آنها quadrants یا ربعها میگویند؛ ربعها به این شرح هستند:
-
- تشویق مثبت: افزودن (+) یک پاداش خوشایند زمانی که سگ رفتار مورد نظر ما را یاد میگیرد و انجام میدهد.
- تشویق منفی: حذف (-) یک عنصر ناخوشایند، زمانی که سگ رفتار مورد نظر ما را انجام نمیدهد.
- تنبیه مثبت: افزودن (+) یک محرک ناخوشایند، زمانی که سگ رفتار نامطلوبی انجام میدهد.
- تنبیه منفی: حذف (-) یک محرک خوشایند زمانی که سگ رفتار نامطلوبی انجام میدهد.
در ادامه در مورد هر یک بیشتر توضیح خواهیم داد و با با توجه به اهمیت آن با جزئیات بیشتری از آن صحبت میکنیم تا در انتهای مقاله متوجه شوید که چرا برخی روشهای تربیتی سگها نتیجه معکوس به همراه دارند:
تشویق مثبت و تنبیه منفی: بهترین گزینه برای آموزش سگ
تشویق مثبت به طور کلی بهترین ابزار در جعبه ابزار یادگیری است، به دلایلی که در ادامه به جزئیات خواهیم پرداخت. اما همه روشهای مبتنی بر تشویق مثبت دقیقا یکسان نیستند. چندین رویکرد آموزشی مختلف وجود دارد از جمله رویکرد «بدون نیرو»، رویکرد «لیما» و «آموزش مبتنی بر تشویق مثبت» که همه به طور کلی زیر یک چتر قرار می گیرند.
علیرغم تفاوتهای جزئی بین این رویکردها، همه آنها عمدتا بر تشویق مثبت و همچنین مقدار کمی از تنبیه و مجازات منفی تاکید میکنند. علیرغم بار منفی اصطلاح «تنبیه منفی» در واقع این یک تکنیک نسبتا ملایم است. به این دلیل که تمام کاری که انجام میدهید حذف یک پاداش (مثل توجه، یک اسباب بازی، آزادی دسترسی به مناطقی از خانه) برای تنبیه یک رفتار نامطلوب است.
تنبیه مثبت: بدترین رویکرد تربیت سگ
تنبیه مثبت در واقع بسیار شدیدتر از تنبیه منفی است. با تنبیه مثبت، یک احساس ناخوشایند (مانند ضربه زدن با قلاده ضربهای یا الکتریکی) برای تنبیه یک رفتار نامطلوب، ایجاد میکنید. به عنوان مثال، اگر سگ شما در حین پیادهروی به سگ دیگری هجوم آورد، ممکن است قلاده شاخکدار او را بکشید.
این نه تنها برای سگ شما (و تا حدی، برای بسیاری از مردم) ناخوشایند است، بلکه نتیجه مثبتی هم به همراه ندارد. بر این اساس، بیشتر مربیان حیواندوست و پایبند به حقوق حیوانات، به طور کامل از انجام تنبیه مثبت اجتناب میکنند.
چرا باید در آموزش سگها از تنبیه مثبت اجتناب کرد؟
دلایل متعددی وجود دارد که چرا در آموزش سگ نباید از رویکر تنبیه مثبت استفاده کنیم از جمله:
-
-
ناخوشایند و دردناک شدن فرایند آموزش برای سگ
-
به عنوان یک صاحب شگ و یا مربی سگ، شما میخواهید زمان آموزش یک تجربه سرگرمکننده و هیجانانگیز برای سگ شما باشد. فراموش نکنید برای اینکه بهترین پاسخ را از سگ خود دریافت کنید، آموزش باید یک فعالیت مفید و لذتبخش باشد. استفاده از ترس، ارعاب یا درد به عنوان بخشی از آموزش باعث میشود سگ شما از جلسات آموزشی وحشت کند. سگها برای یادگیری بهتر باید منتظر جلسات آموزشی باشند، نه اینکه نگران زمان تمرین باشند و تمام فرایند یادگیری برای آنان یادآور تحمل درد و استرس بالا باشد.
-
-
افزایش شدید استرس سگ با آموزشهای مبتنی بر خشونت
-
اجرای تنبیه و تنبیه در آموزش باعث افزایش شدید استرس و اضطراب سگ شما می شود. این فقط یک حدس نیست؛ به صورت تجربی هم ثابت شده است:
یک مطالعه در سال 2019، 92 سگ را مورد بررسی قرار داد که برخی از آنها از مدرسهای که از تکنیکهای تنبیه مثبت و خشن استفاده میکردند و برخی دیگر از یک مدرسه آموزشی مبتنی بر پاداش و تشویق انتخاب شدند. محققان دریافتند که سگهای که با روش تنبیه مثبت آموزش دیده بودند رفتارهای مربتط با استرس بسیار بیشتری نسبت به گروه دیگر از خود نشان میدادند: از جمله نفس نفس زدن سریع، خمیازه کشیدن، و لیسیدن لبها.
مطالعه سالانه دیگری که توسط دانشگاه پنسیلوانیا انجام شد نشان داد صاحبانی که از روشهای تنبیه مثبت یا تنفرآمیز برای کار با حیوانات خانگی پرخاشگر استفاده میکنند، احتمالا تا زمانی که تکنیکهای آموزشی تغییر نکنند، رفتار تهاجمی را مشاهده خواهند کرد. بدیهی است که ما نمیتوانیم برای سگهای خود زندگیای بسازیم که 100% بدون استرس باشد، اما اینکه وقتی میشود از روشهای مهربانتر، ملایمتر و انسانی استفاده کرد چرا باید محرک چنین عوامل استرسزا خطرناکی برای سگ خود باشیم؟
-
-
سگ فقط حس ترس از شما دریافت میکند
-
ابزارهای آموزشی خشت برای سگ شما تصورات منفی از شما ایجاد میکند. وقتی از ابزارهای نامناسب و خشن در تمارین سگ استفاده میکنید، تبدیل به یک توزیعکننده ترس و درد میشوید و ممکن است سگ شما این احساسات ناخوشایند را با حضور شما مرتبط کند.به عبارت دیگر، آموزش با تنبیه مثبت به سگ شما میآموزد که از شما بترسد و همراه احساس کند که شما فردی هستید که به طور بالقوه باعث درد یا حداقل احساسات ناخوشایند خواهید شد. برای درک بهتر این موضوع بیاید به طور کوتاه از شرطی سازی کلاسیک سگ و آزمایش معروف «پاولوف و سگهایش» صحبت کنیم.
پاولوف آزمایشی انجام داد که در آن هنگام غذا دادن به سگهایش زنگ را به صدا در میآورد. با گذشت زمان، سگها شروع به ارتباط دادن زنگ با غذا کردند. این ارتباط به قدری قوی شد که سگها با شنیدن صدای زنگ شروع به ترشح آب دهان میکردند، حتی وقتی غذا ارائه نمیشد.
در این آزمایش شرطیسازی کلاسیک، یک محرک بیرونی (در مورد پاولوف، زنگ) واکنشی را در سگ ایجاد میکند که معمولا آن را نداشتند (ترشح آب دهان)، به دلیل ارتباطی که قبلا ایجاد شده بود (زنگ = غذا). در واقع شرطیسازی کلاسیک بیش از هر چیز در مورد ایجاد تداعیهای غیرارادی است.
سگها ارتباطی بین زنگ و غذا ایجاد کردند. در ابتدا، غذا یک واکنش طبیعی در سگ ایجاد کرد (آب دهان). اما، هنگامی که زنگ به ترکیب اضافه شد، سگها ارتباطی بین زنگ و غذا ایجاد کردند و با شنیدن صدای زنگ، یک واکنش آموختهشده جدید از آب دهان ایجاد کردند.
حالا بیایید برای درک بهتر چند نمونه از شرطیسازیهای تصادفی را با هم بررسی کنیم:
-
- سگ شما رفته رفته میآموزد که بعد از درست کردن قهوه صبح، او را برای پیادهروی بیرون میآورید، و در نهایت هیجانزده میشود و وقتی بوی قهوه دم کردن شما را حس میکند منتظر میماند حتی اگر به جای صبح در شب قهوه دم کنید.
- سگ شما اغلب برای سواری با ماشین نمیرود مگر اینکه یک ویزیت ضروری دامپزشک باشد که همین باعث می شود او از ماشین بترسد.
وقتی شما از رویکردهای خشن استفاده میکنید ناخودآگاه باعث ایجاد تداعی غیر ارادی در سگ خواهد شد. و آهسته آهسته سگ شما رو با درد، ارعاب و استرس تداعی خواهد کرد و تنها حسی که از شما دریافت خواهد کرد همین خواهد بود.
-
-
تنبیه بد به پیوند شما با سگتان آسیب میرساند
-
همانطور که اشاره کردیم استفاده از تنبیه خشن در هنگام آموزش سگ میتواند ارتباط منفی بین شما و سگتان ایجاد کند. وقتی سگ شما میفهمد که شما کسی هستید که باید از او بترسد، کسی که احساسات ناخوشایندی را به او تحمیل میکند، یاد میگیرد که به شما اعتماد نکند. و این میتواند به شدت به رابطه شما با سگ آسیب برساند.
میتوانیم به شما اطمینان دهیم، پیوند با سگی که به شما اعتماد دارد و از همراهی شما لذت میبرد، بسیار با ارزشتر از سگی است که از ترس مجازات فقط از دستورات شما اطاعت و پیروی میکند.
-
-
استفاده از ابزارهای ناخوشایند میتواند باعث افسردگی سگ شود
-
وقتی سگها به طور مکرر بدون درک دلیل یا یادگیری رفتارهای جایگزین تنبیه میشوند، میتوانند چیزی به نام «درماندگی آموختهشده» (learned helplessness) ایجاد کنند. این عبارت از روانشناس مارتین سلیگمن سرچشمه میگیرد که در سال 1965 بر روی یادگیری اجتنابی و شرطیسازی کلاسیک کار میکرد.
(هشدار: این داستان ممکن است برای برخی از دوستداران سگ ناراحت کننده باشد.)
در مرحله تحقیقات اولیه، سلیگمن درست قبل از وارد کردن یک شوک الکتریکی خفیف به گروهی از سگها، زنگ را به صدا در میآورد. با به صدا درآمدن زنگ، سگها شوکه میشدند. هیچ رفتار یا اقدامی که سگها میتوانستند برای متوقف کردن شوکها انجام دهند، وجود نداشت.
همانطور که تحقیقات پیشرفت میکرد، سگ ها زنگ را با شوکه شدن مرتبط میدانستند و در نهایت به سادگی با شنیدن صدای زنگ وحشت میکردند.
در مرحله بعدی تحقیق، سلیگمن هر یک از سگها را در یک جعبه بزرگ قرار داد. جعبه با یک تیکه چوب به دو بخش تقسیم شده بود و سگ در صورت تمایل میتوانست از آن عبور کند و در هر بخش که دوست داشت قرار بگیرد. نیمی از این جعبه دارای کف برقی و ایجاد شوک الکتریکی بود و نیمه دیگر برقی نبود و سگ را شوکه نمیکرد.
وقتی سلیگمن از طریق کف برقی به سگها شوک وارد میکرد، از دیدن اینکه سگها هیچ تلاشی برای فرار یا عبور به آن طرف جعبه انجام ندادند، شگفت زده شد. آنها فقط دراز کشیدند و تسلیم شدند. سپس سلیگمن سعی کرد دومین گروه از سگهای خود را در همان جعبههای برقدار قرار دهد. سگهایی که هرگز تحقیقات کلاسیک شرطیسازی را انجام نداده بودند و هرگز در پاسخ به زنگ دچار برقگرفتگی نشده بودند.
این سگها برای فرار از شوکها بلافاصله از روی حصار پریدند. از این آزمایش، سلیگمن استنباط کرد که سگهایی که روی نیمه برقی دراز کشیده بودند و تلاشی برای عبور به طرف دیگر نمیکردند، احساس درماندگی کامل داشتند. بدتر از آن، سگها افسرده شدند. آنها نه تنها امید خود را از دست دادند، بلکه انگیزه خود را برای فرار از درد یا تغییر وضعیت هم از دست دادند. سلیگمن این پدیده را «درماندگی آموخته شده» نامید یعنی شما تلاشی برای فرار از موقعیت منفی نمیکنید زیرا تجربه گذشته به شما آموخته است که در تغییر وضعیت خود درمانده هستید.
فرض کنید حیاطی دارید که دور آن حصار الکتریکی کشیده شده است. اگر سگی با حصار برقی به خوبی آموزش ندیده باشد، ممکن است این ارتباط را برقرار نکند که صرفا به دلیل خروج از محیط حیاط دچار شوک شده است. در عوض، تنها چیزی که او میداند این است که وقتی در حیاط است در معرض خطر است و این ممکن است باعث شود که دراز بکشد و از حرکت در حیاط امتناع کند. حتی ممکن است از بیرون رفتن هم امتناع کند!
-
-
افزایش پرخاشگری سگ
-
برخی از سگها تحت استرس آموزش مبتنی بر تنبیه مثبت افسرده و منفعل میشوند. با این حال، بقیه سگها استرس را متفاوت مدیریت میکنند. آنها تا زمانی که میتوانند ترس و عصبی بودن خود را در نمایان نمیکنند تا زمانی که دیگر نتوانند آن را مهار کنند. گاز گرفتن سگ که گاهی وقتها صاحبانشان را متعجب میکند بیدلیلی اتفاق نمیافتد و شاید سگ در گذشته بهخاطر پارس کردن یا غرغر کردن تنبیه شده، در نتیجه سگ از تنها راه خود برای ابراز حس ناراحتی محروم کرده است.
در نهایت سگ بیچاره – که بارها تنبیه شده و برای سرکوب ارتباطات سازنده، شرطی شده است – بیش از آنچه که بتواند تحمل کند، دچار استرس می شود و رفتاری پرخاشگرانه نشان میدهد. شما هرگز نباید سگی را به خاطر برقراری ارتباط تنبیه کنید. همه صاحبان سگ باید به زبان بدن سگ مسلط باشند تا بتوانند ارزیابی کنند که سگشان چه زمانی عصبی یا مضطرب است. فریاد زدن بر سر سگ به خاطر غر زدن بر سر کودک، به سگ آرامش نمیآموزد. تمام چیزی که سگ میآموزد این است: «خوب، غرغر کردن مجاز نیست و من را به دردسر میاندازد. دیگر چگونه میتوانم این بچه ترسناک را از خودم دور کنم؟ فکر میکنم باید چیز دیگری را امتحان کنم.»
به جای «نه» گفتن و عصبانی شدن از رفتار سگ، از خود بپرسید: سگ من به چه چیزی نیاز دارد؟
ناامید شدن از سگها بسیار آسان است؛ زیرا آنها بسیار متفاوت از انسانها ارتباط برقرار میکنند. بگذارید یک مثال شخصی برایتان بزنم سگ خود من، رمی، گاهی اوقات وقتی غریبهها وارد خانه میشوند، پارس میکند. من میدانم که او برای بازدیدکنندگان بسیار هیجانزده است و پارس میکند زیرا او بسیار هیجان زده است. در ابتدا سعی میکردم با پرخاش سگ را آرام کنم تا مهمانها را نترساند اما بعدا متوجه شدم باید کمی مکث کنم و برای پرسیدن این سوالها از خودم وقت بگذارم:
چرا سگ من پارس میکند؟ در مورد رمی، به این دلیل است که او بیش از حد برانگیخته و هیجانزده است.
او از من چه نیازی دارد تا پارس نکند؟ او به کمک نیاز دارد تا آرام شود.
چگونه میتوانم به او کمک کنم تا آرام شود؟ می توانم از او بخواهم روی تختش دراز بکشد تا زمانی که آرامش بیشتری پیدا کند و هیجان اولیه بازدیدکنندگان کمی از بین برود. مطمئناً این نیازمند تلاش بیشتری نسبت به داد زدن سر سگ است اما بسیار مؤثرتر است و به ریشه موضوع میپردازد. اگر من بر سر رمی فریاد بزنم که پارس نکند، ممکن است متوقف شود، اما سطح برانگیختگی و هیجان او پایین نمیآید. من مشکل واقعی را حل نمیکنم. اگر او را از پارس کردن بازدارم اما مشکل عمیقتر برانگیختگیاش را حل نکنم، ممکن است مهمانهای من را گاز بگیرد.
با در نظر گرفتن این موضوع، باید سپاسگزار باشم که رمی وقتی بیش از حد هیجانزده است پارس میکند، چون این به من فرصتی میدهد تا متوجه شوم که قبل از تشدید رفتارش به کمک نیاز دارد تا آرام شود.
برخی از سگها به دلیل استانداردهای نژادشان به طور طبیعی پاسخگوتر و هماهنگ با صاحبانشان هستند (به طور خاص، نژاد دوبرمن و هر سگی که نسلها برای کار در کنار انسانها آموزش دیدهاند). اما حتی آن سگها نیز برای اجرای نشانههایی که شما آموزش میدهید، به انگیزه کافی نیاز دارند.
سگها بهطور طبیعی رفتارهایی را انجام میدهند مانند پارس کردن، جویدن، حفاری، بو کردن، یا تعقیب چیزها. این رفتارها به طور طبیعی برای سگها رضای بخش است. اگر از سگتان بخواهید که برخی از این رفتارها را در موقعیتهایی که معمولاً انجام میدهند انجام ندهد، باید ارزشش را داشته باشید. آنها به سادگی از روی مهربانی قلبشان به شما گوش نمیدهند. این یک بیاعتنایی به شما یا عدم احترام نیست، بلکه طبیعت حیوان بودن است.
اگر سگ شما در یک محیط کم تحریک (مانند داخل خانه) به نشانههای شما پاسخ نمیدهد و شما مطمئن هستید که سگ شما نشانه را درک میکند، پس باید قبل از هر چیز تلاش کنید! زمان آن فرا رسیده که یک هدیه آماده کنید و خوراکیهای مرغ خشک شده، پنیر رشتهای یا هر چیزی که سگ شما دوست دارد را بیرون بیاورید. اگر انگیزه کافی ارائه نکنید، هیچ موجودی به درخواستهای شما پاسخ نمیدهد. این وظیفه شما به عنوان صاحب سگ است که بفهمید محرک مناسب برای سگ شما چیست؟
چرا برخی از مربیان سگ هنوز از ابزارهای خشن استفاده میکنند؟
شواهد زیادی وجود دارد که نشان میدهد ابزارها و تکنیکهای بد و خشونتآمیز باعث ایجاد استرس و اضطراب غیرضروری در سگ میشود پس چرا برخی از مربیان هنوز از آنها استفاده میکنند؟
-
-
نتایج سریع هستند و مشتریان راضی!
-
نمیتوان انکار کرد که ابزارهای خشن میتوانند نتایج سریعی به همراه داشته باشند. وقتی سگی با ترس و درد یاد میگیرد، سرکوب رفتار میتواند خیلی سریع اتفاق بیفتد. برای یک صاحب بیتجربه، ممکن است به نظر برسد که رفتار یک سگ به طور شگفتانگیزی تغییر کرده است. با این حال، سگ یاد نمیگیرد که چگونه با این شرایط کنار بیاید، یا چگونه از یک رفتار جایگزین برای هدایت عصبی استفاده کند. در عوض، او یاد میگیرد که احساسات خود را خاموش و سرکوب کند.
-
-
اجرای آن میتواند آسانتر از تشویق مثبت باشد
-
تشویق مثبت که شامل پاداش دادن به سگ برای انجام یک رفتار دلخواه است، جایگزین سالمتری برای ابزارهایی مانند قلاده شوک است، اما ممکن است زمان بیشتری را ببرد. مانند هر یادگیری واقعی، نیاز به تمرین، تکرار و کار دارد. برای مربی تنبلی که بدون آموزش مهارتهای جدید به سگ، نتایج سریع میخواهد، استراتژیهای ناسازگار و خشن نجاتدهنده هستند.
در بسیاری از جنبههای زندگی، به جای پاداش دادن به رفتار خوب، تشخیص و مجازات رفتار بد آسانتر است. پاداش دادن به رفتار خوب مستلزم هوشیاری و آگاهی بیشتری است، زیرا رفتار خوب به راحتی نادیده گرفته میشود یا به آن توجه نمیشود.
-
-
تنبیه منفی و خشن به مربی احساس قدرت میدهد
-
ابزارهای بدی مانند قلادههای شاخک و یقههای الکترونیکی برای برخی از مربیان و صاحبان سگ جذاب هستند زیرا که اعمال قدرت به آنها حس رضایت میدهد. ما شاید بهتر از هر کسی این موضوع را درک کنیم که ترس برای کنترل افراد خوب است و همیشه ابزار حکومتهای مستبد بوده است. اما آیا این همان چیزی است که ما واقعا برای سگهای خود میخواهیم؟ استفاده از ترس برای انجام کاری که دستور میدهیم؟
دقیقاً چرا شما سگ دارید؟
اگر به فکر استفاده از تکنیکهای بد برای آموزش سگ خود بودهاید، پیشنهاد میکنیم عقبنشینی کنید و از خود بپرسید که چرا در وهله اول سگ میخواهید؟ آیا یک سوژه کورکورانه مطیع میخواهید که در حضور شما عصبی باشد؟ یا دوستی میخواهید که با او رابطه منحصر به فردی داشته باشید؛ دوستی که به شما اعتماد داشته باشد و از همراهی شما لذت ببرد؟
برخی از افراد ممکن است آموزش خشن خود را موفقیتآمیز بدانند در صورتی که این روش منجر به تربیت یک سگ مطیع و شبیه ربات شود که دستورات را بدون توجه به احساسات درونی به طور کامل دنبال میکند. بسیاری از ما روشهای آموزشی را موفق میدانیم که به سگهایمان بیاموزند چگونه با خیال راحت در دنیای انسان حرکت کنند و در عین حال شاد، سالم و کامل باشند.
امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد. فراموش نکنید آموزش سگ همیشه آسان نیست، اما بسیار مهم است که اهداف کلی مالکیت حیوان خانگی خود را در ذهن داشته باشید و با چهارپای خود با احترام، شفقت و عشقی که شایسته اوست رفتار کنید.
تجربیات خود را از آموزش سگ خود میتوانید در قسمت نظرات با بقیه به اشتراک بگذارید و بهترین روشهای تربیت سگ را که خود استفاده کردهاید به دیگران هم معرفی کنید.