اگر گربه دارید یا قصد سرپرستی گربه را دارید، حتما باید عقیم‌سازی را برای گربه پشمالوی خود در نظر بگیرید تا ضمن رفع شدن خطر سلامتی، حواس‌مان به افزایش جمعیت بی‌رویه گربه‌ها هم باشد. عقیم سازی اصطلاح رایجی است که برای توصیف روش جراحی معروفی به نام «اواریوهیسترکتومی» استفاده می‌شود. در این روش تخمدان‌ها و رحم به منظور عقیم‌سازی یک گربه ماده به طور کامل برداشته می‌شوند. در گربههای نر هم (توم) بیضه‌ها که منبع اصلی هورمون تستوسترون برداشته می‌شوند.
پذیرش آن سخت است اما خانه‌های کافی برای گربه‌هایی که در حال حاضر نیاز به فرزندخواندگی دارند، وجود ندارد. مثلا طبق گزارش انجمن آمریکایی پیشگیری از ظلم به حیوانات (ASPCA)، سالانه 3.4 میلیون گربه وارد پناهگاه ها می‌شوند. با عقیم کردن گربه خود، به کاهش جمعیت بیش از حد این جامعه گربه‌سانان کمک خواهید کرد. اما مهمتر از همه، عقیم‌سازی به گربه شما کمک می‌کند زندگی سالم‌تری داشته باشد.
عقیم سازی گربه
عقیم سازی یک روش جراحی است که برای جلوگیری از تولید مثل گربههای ماده و نر انجام می‌شود. در گربههای نر بیضه‌ها برداشته می‌شوند که منبع اصلی هورمون تستوسترون است، بنابراین سطح این هورمون پس از جراحی کاهش می‌یابد. در گربههای ماده نیز عمل تخمدان‌برداری انچام می‌شود. از حدود 4 ماهگی، بچه گربه‌ها به بلوغ جنسی می‌رسند و بنابراین قادر به تولید مثل خواهند بود. عقیم کردن گربه نر (برداشتن بیضه‌ها) و عقیم کردن گربه ماده (برداشتن تخمدان‌ها و رحم) نه تنها از بارداری ناخواسته جلوگیری می‌کند، بلکه الگوهای رفتاری ناخواسته مرتبط با بلوغ جنسی را مهار می‌کند و همچنین خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها را کاهش می‌دهد.
چرا باید گربه را عقیم کرد؟
توصیه دامپزشکان این است که تمام گربههای غیر مولد عقیم شوند. عقیم کردن گربه می‌تواند از بروز این مشکلات جلوگیری کند:
اول: عقیم‌سازی خطر ابتلا به سرطان‌های تخمدان و رحم را از بین می‌برد.
دوم: سرطان سینه عموما در گربههای ماده عقیم‌نشده تشخیص داده می‌شود. اگر گربه شما عقیم شود، کمتر از ½ از 1٪ (0.5٪) احتمال ابتلا به سرطان سینه وجود دارد. فراموش نکنید خطر سرطان سینه با افزایش سن گربه بیشتر و بیشتر می‌شود.
سوم: گربههای ماده عقیم نشده خطر ابتلا به پیومترا (عفونت رحم) را دارند که برای درمان آن نیاز به جراحی وجود دارد.
چهارم: یکی از مهمترین دلایل عقیم‌سازی گربه پیشگیری از بارداری‌ها ناخواسته گربه و کنترل جمعیت گربه‌ها برای زیست سالم‌تر است
پنجم: کنترل رفتار خشونت‌آمیز گربه‌ها دلیل بعدی عقیم‌سازی است. گربههای نر عقیم نشده توسط هورمون‌هایشان برای جفتگیری و دفاع از قلمرو خود در برابر متجاوزان هدایت می‌شوند. بنابراین، دو یا چند گربه نر عقیم نشده در یک خانواده می‌توانند دردسر ایجاد کنند.
ششم: شاید باور کردنش راحت نباشد اما عقیم‌سازی خطر فرار گربه را کاهش می‌دهد. وقتی گربه‌ها به زمان جفتگیری می‌رسند، هم هورمون‌ها و هم غریزه‌هایشان ترغیبشان می‌کند که جفتی پیدا کنند. به همین خاطر هر بار که در را باز می‌کنید گربه سعی می‌کند فرار کند تا بتواند یکی را پیدا کند. نر و ماده هر دو در معرض خطر مجروح شدن در فضای باز هستند، زیرا از جاده ها و بزرگراه ها عبور می‌کنند تا جفتگیری کنند. با عقیم کردن گربه‌تان، این هوس سرگردانی را کاهش می‌دهید و متوجه می‌شوید که آنها از اینکه در مکانی امن و راحت در کنار شما روی مبل قرار می‌گیرند، خوشحال هستند.
هفتم: با عقیم‌سازی خانه‌ای تمیزتر خواهید داشت! گربههای نر ادرار خود را روی سطوح عمودی اسپری می‌کنند تا قلمرو خود را مشخص کنند. و در حالی که بوی تند ادرار یک گربه عقیم نشده به سایر نرها هشدار می‌دهد که پسر دیگری در این نزدیکی هست که این منطقه را برای خود می‌داند، به ماده‌ها هم می‌گوید که منتظر فرصتی است که با او جفتگیری کند.
زمان عقیم سازی گربه
گربه را می‌توان به محض رسیدن به بلوغ جنسی عقیم کرد یعنی بین 6 تا 8 ماهگی. اما گربههای ولگرد و خیابانی گاهی زودتر هم عقیم می‌شوند: بین 8 تا 14 هفتگی. این از مشکل رشد جمعیت گربههای ولگرد انفجاری جلوگیری می‌کند. برخی از پناهگاه‌های گربه نیز ممکن است جمعیت گربه خود را زود عقیم کنند.
اما به طور کلی برای تعیین زمان مناسب برای عقیم کردن بچه گربه، فاکتورهای مختلفی وجود دارد که شامل عواملی چون سلامت، عوامل رفتاری و محیط حیوان خانگی شما می‌شود. با دامپزشک صحبت کنید تا بهترین زمان برای عقیم کردن حیوان خانگی خود را تعیین کند.
عمل عقیم سازی گربه چگونه است؟
عمل عقیم سازی گربه در مطب دامپزشکی و تحت بیهوشی انجام می‌شود. در حین جراحی، به گربه شما داروی بیهوشی داده می‌شود تا دردی احساس نکند یا از آنچه در حال رخ دادن است، آگاه نباشد.
عمل عقیم‌سازی برای گربههای نر: برای گربههای نر، یک برش کوچک روی بیضه‌ها ایجاد و بیضه ها برداشته می‌شوند. برش با بخیه‌های مخصوص یا چسب جراحی بسته می‌شود. گربههای نر معمولا می‌توانند همان شب با شما به خانه بیایند مگر اینکه عوارض یا نگرانی‌های خاصی وجود داشته باشد. در این صورت، دامپزشک شما به شما خواهد گفت که آیا می‌توانید گربه نر خود را همان شب بیدار کنید.
عمل عقیم‌سازی برای گربههای ماده: گربههای ماده برش بزرگتری برای برداشتن تخمدان‌ها و/یا رحم نیاز دارند. از آنجایی که این یک برش بزرگتر در حفره شکمی است، معمولاً گربه یک یا دو شب برای نظارت بیشتر در دامپزشکی بستری می‌شود. اما گربه شما معمولا می‌تواند روز بعد از جراحی به خانه برود.
اقدامات لازم قبل از عقیم سازی گربه
پیش از عقیم سازی حتما دامپزشک دستورالعمل‌های خاصی را برای مراقبت‌های قبل و بعد از عمل عقیم سازی به شما می‌دهد. از جمله اینکه شب قبل از عمل، غذا و آب به گربه ندهید و برای مدتی گربه به معاینه منظم دامپزشک نیاز خواهد داشت.
برخی از دامپزشکان گربه را به یک قلاده مخروطی یا الیزابتی که مانند یک قیف دور گردن قرار می‌گیرد، تجهیز می‌کنند. این کار از خاراندن، گاز گرفتن یا لیسیدن محل جراحی در حین بهبودی جلوگیری می‌کند. بیشتر گربه‌ها به داروی خاصی یا مراقبت‌های بعدی نیاز ندارند. با این حال، اگر دامپزشک شما می‌خواهد دوباره گربه‌تان را بعد از جراحی ببیند، حتماً او را به موقع به دامپزشکی ببرید تا از سلامت کامل پشمالو اطمینان حاصل کنید.
دوره نقاهت عقیم سازی
به طور کلی، عوارض در طی عمل جراحی تخمدان هیسترکتومی نادر است. با این حال، مانند هر روش بیهوشی یا جراحی، همیشه خطر کمی وجود دارد. عوارض بالقوه عبارتند از:
واکنش بیهوشی: هر گربه‌ای ممکن است پس از تجویز هر دارو یا بیهوشی، یک واکنش نامطلوب غیرمنتظره داشته باشد. پیشبینی چنین مواردی غیرممکن است، اما بسیار نادر است. خطر بالقوه دیگری که در ارتباط با بیهوشی وجود دارد، در صورتی رخ می‌دهد که گربه قبل از بیهوشی ناشتا نباشد. بیهوشی باعث می‌شود توانایی طبیعی رفلکس برای بلع از دست برود.
اگر غذا در معده گربه وجود داشته باشد، گربه ممکن است در هنگام بیهوشی یا در اوایل دوره پس از بیهوشی استفراغ کند و به غذا اجازه دهد وارد ریه‌ها شود و باعث ذات‌الریه آسپیراسیون شود که یک وضعیت بالقوه تهدید‌کننده حیات در گربه‌ها است. برای به حداقل رساندن خطرات، مهم است که تمام دستورالعمل‌های قبل از عمل به شدت رعایت شود.
خونریزی داخلی: این مرود در صورتی می‌تواند اتفاق بیفتد که یک بند در اطراف رگ خونی پس از بسته شدن شکم شکسته یا بلغزد. این مورد هم بسیار نادر است و اگر گربه به شدت فعال باشد، احتمال وقوع آن بیشتر است. علائم بالینی شامل ضعف، رنگ پریدگی لثه ها، افسردگی، بی اشتهایی یا گشاد شدن شکم است.
عفونت بعد از عمل: این مورد نیز ممکن است به صورت داخلی یا خارجی در اطراف محل برش رخ دهد. در بیشتر موارد، عفونت با آنتی بیوتیک قابل کنترل است. عفونت بعد از عمل معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که گربه محل جراحی را بیش از حد لیس می‌زند یا در محیط مرطوب قرار می‌گیرد.
واکنش بخیه یا تشکیل سینوس: این مورد هم اگرچه بسیار نادر است، اما گاهی اوقات بدن گربه به انواع خاصی از مواد بخیه استفاده شده در طول جراحی واکنش نشان می‌دهد.
سروما: اگر گربه در چند روز اول پس از جراحی بیش از حد فعال بوده باشد، می‌تواند درگیر سروما شود. سروماها با گذشت زمان برطرف می‌شوند، اما برخی از آنها می‌توانند روی پوست باز شوند و اغلب برای جلوگیری از عفونت‌های ثانویه به آنتی‌بیوتیک نیاز دارند.
آیا عقیم سازی برای گربه اثرات نامطلوبی خواهد داشت؟
در اکثریت قریب به اتفاق گربه‌ها، هیچ عارضه نامطلوبی به دنبال تخمدان هیسترکتومی وجود ندارد. در گربههای خاص، به‌ویژه نژاد سیامی، موهایی که در محل عمل دوباره رشد می‌کنند ممکن است به‌طور محسوسی تیره‌تر باشند که تصور می‌شود به دلیل تفاوت در دمای پوست باشد. این لکه تیره‌تر معمولاً با پوست‌اندازی زیر رشد می‌کند چون مو به طور طبیعی جایگزین می‌شود.
آیا عقیم سازی باعث چاق شدن گربه می‌شود؟
عقیم کردن به طور کلی متابولیسم گربه شما را کاهش می‌دهد و ممکن است منجر به سبک زندگی بی‌تحرک‌تر پشمالو شود که این باعث افزایش وزن گربه شما می‌شود. با این حال، اگر وضعیت بدنی آنها را زیر نظر بگیرید و اقدامات مناسبی را در تغذیه و سبک زندگی آنها انجام دهید – از جمله زمان ورزش منظم – می‌توانید از این افزایش وزن جلوگیری کنید.
هزینه عقیم سازی گربه چقدر است؟
قیمت عقیم‌سازی گربه در حال حاضر که در تیر ماه 1402 قرار داریم از 800 هزار تومان تا نهایتا 2 میلیون تومان است. البته برخی از بیمه‌های سگ و گربه هزینه‌های عقیم سازی گربه را پوشش می‌دهند. به طور کلی اگر گربه شما مشکل زمینه خاصی نداشته باشد عقیم سازی گربه نباید بیشتر از یک میلیون تومان خرج روی دست‌تان بگذارد.
سایر هزینه‌های نگهداری گربه را می‌توانید در مقاله هزینه نگهداری گربه دقیقا چقدر است؟ بخوانید. در بخش نظرات اگر سوال یا تجربه‌ای در زمینه عقیم‌سازی گربه دارید برای‌مان بنویسید.
