اگر دامپزشک گربه‌تان به شما گفته پشمالوی شما سنگین‌تر از آن چیزی است که باید باشد، شما تنها نیستید. اضافه وزن یک مشکل رایج بین گربه‌های خانگی است. طبق گزارش انجمن پیشگیری از چاقی حیوانات خانگی، بین 45 تا 60 درصد گربه‌های خانگی در دنیا اضافه وزن دارند. گربه‌هایی که وزن مناسبی دارند شادتر و چابک‌تر هستند و البته بیشتر عمر می‌کنند. اگر گربه‌ای ۲۰ درصد بالاتر از حالت طبیعی وزن داشته باشد، چاق محسوب می‌شود. چاقی شایع‌ترین اختلال تغذیه‌ای در گربه‌های خانگی است؛ اختلالی که در بسیاری از موارد به‌راحتی قابل‌پیشگیری است.
چرا اضافه وزن گربه خوب نیست؟
درست است که پشمالو هر چه تپل‌تر باشد به میزان قابل‌ملاحظه‌ای بامزه و خواستنی‌تر می‌شود اما چاقی کیفیت زندگی گربه‌ها را کاهش می‌دهد. گربه‌هایی که اضافه وزن دارند تمایل کمتری به تعامل فیزیکی با خانواده خود نشان می‌دهند و اغلب کم‌انرژی هستند، کمتر بازیگوشی می‌کنند و بی‌حال‌تر هستند. اما مهم‌تر از همه اینکه خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها مثل آرتریت، فشار خون، دیابت، مشکلات تنفسی و قلبی و… در این حیوانات بیشتر است.
علل اضافه‌وزن در گربه‌ها
در گربه‌ها هم مثل ما آدم‌ها، علت‌ها و عوامل مختلفی برای ایجاد اضافه‌وزن وجود دارد. همان‌طور که دلیل کاهش وزن گربه تنها تغذیه کم نیست، همیشه نمی‌توان به‌سادگی تغذیه بیش از حد را تنها علت چاقی گربه‌ها دانست. قبل از شروع برنامه کاهش وزن، مهم است که دلایل پزشکی زمینه‌ای برای چاقی را بررسی و شناسایی کنیم. علل چاقی در گربه‌ها می‌تواند شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:
-
-
تغذیه بیش از حد
-
ژنتیک
-
سطح فعالیت کم/ ورزش نکردن
-
عقیم‌سازی
-
عادات غذایی ناسالم
-
کم‌کاری تیروئید
-
مصرف برخی داروها
-
بیماری کوشینگ
-
دیابت
-
استرس
-
درد
-
چطور به کاهش وزن گربه کمک کنیم؟
بگذارید خیال‌تان را همین ابتدا احت کنیم، کاهش وزن سالم گربه هیچ راه‌حل سریعی ندارد و مانند رژیم غذایی آدم‌ها کلیدی‌ترین عامل پایبند بودن به برنامه و استمرا است. در ادامه چندراهکار ساده و موثر برای کمک به اضافه وزن گربه‌ها را مرور کرده‌ایم:
۱. بررسی شرایط بیماری زمینه‌ای
ما معمولا به طور خودکار تنها دلیل چاقی را تغذیه زیاد یا نامناسب می‌دانیم اما مهم‌ترین جنبه کاهش وزن گربه این است که مشخص کنید آیا بیماری زمینه‌ای بر چاقی اثر گذاشته است یا خیر. رد کردن یا شناسایی و درمان مشکلات پزشکی مرتبط با افزایش وزن، بسیار مهم است. اگر هیچ دلیل زمینه‌ای برای افزایش وزن گربه شما وجود نداشته باشد، ممکن است گربه شما به یک رژیم غذایی ویژه احتیاج داشته باشد.
2. چه غذایی به پشمالو می‌دهید؟
کیفیت غذاها برای گربه‌ها به طور چشمگیری متفاوت است. برخی از آنها ممکن است قندهای اضافه و غیرضروری داشته باشند و برخی دیگر دارای چربی بالایی هستند. پس باید درباره خوراکی‌هایی که نباید به گربه‌ها بدهیم آگاهی بیشتری داشته باشید. غذای کنسرو شده کالری کمتری نسبت به کیبل خشک دارد. کیبل خشک حاوی مقدار زیادی آب است، هضم آن برای گربه آسان‌تر است و بسیاری از گربه‌ها از آن لذت می‌برند. برخی از گربه‌داران ترجیح می‌دهند به‌عنوان بخشی از برنامه غذایی گربه، به نسبت بیشتری از غذای مرطوب در مقایسه با غذای خشک استفاده کنند. همچنین خوراکی‌های رژیمی گربه در برخی فروشگاه‌های حیوانات خانگی وجود دارد. این غذاها معمولا اثر معجزه‌آسایی ندارند، اما می‌توانند کمی کمک‌کننده باشند.
به غذایی که در حال حاضر به گربه خود می‌دهید نگاهی بیندازید و اگر متوجه شدید که آن‌طور که فکر می‌کردید سالم نیست، به‌تدریج آن را تغییر دهید.
3. اندازه‌گیری سهمیه غذای روزانه گربه
یکی از دلایل بسیار رایج اضافه وزن گربه‌ها، تغذیه بیش از حد آنهاست. یک نقطه عالی برای شروع این است که سهم روزانه غذای آنها را با یک فنجان یا ترازو اندازه‌گیری کنید. از تغذیه آزاد که به معنای گذاشتن دائم غذا در دسترس گربه است، فاصله بگیرید و به‌تدریج به سمت تغذیه‌های برنامه‌ریزی‌شده حرکت کنید. وقتی همیشه یک کاسه پر از غذا وجود دارد، هیچ راهی برای نظارت بر میزان خوراک هر گربه ندارید. ممکن است این روش در ابتدا مناسب به نظر برسد، اما یکی از دلایل اصلی چاقی است.
همان‌طور که از تغذیه آزاد دور می‌شوید، وعده‌های غذایی مکرر، برنامه‌ریزی‌شده و کوچک‌تر را برای گربه‌ها در نظر بگیرید و زمانی که وقت غذا است، به‌وضوح به آنها اعلام کنید تا بچه‌گربه‌ها بتوانند به روال جدید عادت کنند. همچنین می‌توانید از یک دستگاه تغذیه خودکار استفاده کنید که مقدار اندازه‌گیری شده غذا را در زمان‌های برنامه‌ریزی‌شده توزیع می‌کند.
ایجاد محل‌های تغذیه جداگانه برای هر گربه نیز مفید خواهد باشد. گربه‌ها خیلی طرف‌دار غذا خوردن با هم نیستند، ممکن است بین آنها مسائل مربوط به حفاظت از منابع غذایی پیش بیاید و زمانِ صرف غذا را به یک تجربه استرس‌زا تبدیل کنند.
4. افزایش جلسات بازی روزانه
علاوه بر نظارت بر دریافت کالری و ارائه تغذیه باکیفیت، ورزش برای رسیدن گربه شما به وزن سالم بسیار مهم است. گزینه‌های زیادی برای افزایش تحرک در گربه‌ها وجود دارد؛ حتی اگر آنها در خارج از منزل قدم نزنند. ورزش کردن با طعمه همراه با بازی تعاملی بخش مهمی از فرایند رشد گربه‌های شما است و به کیفیت زندگی آنها کمک زیادی می‌کند. همچنین یک راه فوق‌العاده برای افزایش تحرک در گربه‌ها است.
برای بازی با گربه خود در یک یا دو ساعت خاص در روز برنامه‌ریزی کنید. این کار، ساختار یک برنامه ثابت را برای گربه شما فراهم می‌کند. بهترین ایده این است که انواع اسباب‌بازی‌های تعاملی را همیشه در دسترس داشته باشید و برخی از آنها را، مخصوصاً برای جلسات بازی نگهداری کنید. این وسایل برای شبیه‌سازی شکار عالی هستند و به شما کمک می‌کنند تا گربه خود را ملزم به انجام حرکت‌های طبیعی کنید.
این واقعا مهم است که اجازه دهید گربه شما طعمه خود را در طول بازی بگیرد. در غیر این صورت، گربه شما ناامید می‌شود و یا بازی با شما را متوقف می‌کند یا واکنشی در پاسخ به اصرارهای برآورده نشده خود نشان می‌دهد. اگر با نشانگر لیزری بازی می‌کنید، حتما در چند جلسه بازی هم با یک اسباب‌بازی که او می‌تواند بگیرد، داشته باشید.
5. استفاده از اسباب‌بازی‌های معمایی و غذا دهنده
اسباب‌بازی‌های معمایی که به گربه‌ها غذا می‌دهند (feeder)، به کاهش سرعت خوردن گربه‌های شکمو کمک می‌کنند، از خسته شدن آنها جلوگیری می‌کنند و می‌توانند تحرک بیشتری را برای آنها فراهم کنند. این اسباب‌بازی‌ها به گربه‌ها اجازه می‌دهند تا به طور غریزی غذا بخورند و برای به دست آوردن غذا تلاش و شکار کنند.
اسباب‌بازی‌های مختلفی برای توزیع غذا به گربه‌ها وجود دارد که می‌توانید آنها را خریداری کرده و حتی خودتان بسازید. با یک پازل آسان شروع کنید و بر اساس ترجیحات گربه خود به مدل‌های دشوارتر برسید.
برخی از گزینه‌های آسان تغذیه با پازل که خودتان می‌توانید درست کنید، عبارت‌اند از:
-
- کیسه‌های کاغذی: موش‌های اسباب‌بازی را با نعنای گربه‌ای بپوشانید و همراه خوراکی‌ها یا تکه‌های کیبل خشک داخل کیسه ناهار قرار دهید. گربه شما می‌تواند کاوش کند، بپرد و کیسه را پاره کند تا به غذا برسد. این یک فضای مخفی عالی و یک اسباب‌بازی سرگرم‌کننده است.
- رول دستمال کاغذی داخلی: یک رول دستمال کاغذی را از وسط نصف کنید، انتهای آن را تا کنید و چند سوراخ کوچک تا بزرگ روی آن ببرید. سپس می‌توانید غذای خشک یا غذاهای کم‌چرب را داخل آن قرار دهید. همان‌طور که گربه شما شروع به استفاده بیشتر از این وسیله می‌کند، سوراخ‌های کوچک‌تری روی آن ببرید تا او را بیشتر به چالش بکشید.
- بطری‌های آب: بطری‌های خالی آب را بردارید، روکش آن را جدا کنید، چند سوراخ کوچک تا بزرگ روی آن ببرید و مقداری خوراکی دورن آن بریزید. برای افزایش سختی این اسباب‌بازی معمایی می‌توانید درب بطری را ببندید.
6. به طور منظم پیشرفت را ارزیابی کنید
یک گزارش مکتوب از میزان مصرف غذا (شامل همه خوراکی‌ها)، ورزش و وزن هفتگی داشته باشید. گربه خود را هر هفته در ساعت مشخصی از روز با یک ترازوی یکسان وزن کنید. به یاد داشته باشید، ممکن است برای مدتی به نظر برسد گربه شما در یک وزن خاص گیر کرده اما نگران نباشید این اتفاق رایج است. ناامید نشوید، به برنامه کاهش وزن ادامه دهید و مطمئن شوید که هیچ‌کس در خانواده، در اجرای برنامه، کلک نمی‌زند.
حداقل کاهش وزن معمول در ماه برای یک گربه بالغ و سالم ۲۲۶ گرم است. در حالت ایده‌آل، گربه شما نزدیک به نیم کیلو در ماه کم می‌کند. برخی از گربه‌ها ممکن است نیاز داشته باشند آهسته‌تر پیش بروند، در حالی که برخی دیگر ممکن است وزن خود را سریع‌تر کاهش دهند.
7. تسلیم التماس کردن‌های پشمالو نشوید
تغییرات باید تدریجی و با سرعتی باشند که گربه شما با آن راحت است. اما گاهی اوقات دادن غذای کمتر به گربه باعث می‌شود که گربه شما را صدا کند و رفتارهایی برای جلب توجه و گرفتن غذا انجام دهد. مهم است که در برابر صداهای مظلومانه گربه تسلیم نشوید. (اصلا کار آسانی نیست باور کنید ما هم تجربه‌اش را داشته‌ایم) اما به یاد داشته باشید که این کار را در نهایت برای بهبود کلی سلامت و کیفیت زندگی گربه خود انجام می‌دهید.
