شاید هیچ چیزی به اندازه دیدن سگ‌ها و گربه‌های کوچک در خانه یا خیابان نتواند حال ما را خوب کند. این پشمالوهای بامزه به قدری جذاب هستند که حتی چند دقیقه وقت صرف کردن با آنها انرژی ما را بالا می‌برد؛ همین موضوع باعث می‌شود که حتی اگر سرپرستی این حیوانات را به عهده نداریم، دلمان می‌خواهد از حیواناتی که در محیط اطرافمان هستند، مراقبت کنیم.
غذا دادن به حیوانات یکی از اصلی‌ترین راه‌هایی است که ما به وسیله آن توجهمان را به حیوانات نشان می‌دهیم و از طرف دیگر یکی از مهم‌ترین نیازهای حیوانات را برطرف می‌کنیم. اگر انتخاب می‌کنیم که برای سگ یا گربه خانه‌ای فراهم یا حداقل غذای آنها را مهیا کنیم باید بدانیم چه غذاهایی برای آنها مناسب و چه مواد غذایی خطرناک هستند. یکی از اولین گزینه‌هایی که ممکن است برای تغذیه سگ‌ها و گربه‌ها به نظرمان بیاید، شیر است. در ادامه این مطلب به این موضوع می‌پردازیم که آیا سگ و گربه می‌توانند شیر بخورند؟
مصرف شیر برای سگ و گربه
همه پستانداران از زمان تولد تا مدتی پس از آن از شیر مادرشان تغذیه می‌کنند؛ سگ‌ها و گربه‌ها هم از این قاعده مستثنی نیستند و از زمان تولد تا چند حدود 8 هفته بعد، از شیر مادرشان استفاده می‌کنند. همه ترکیباتی که در شیر وجود دارد با رژیم غذایی این پشمالوها یکسان است، شیر می‌تواند چربی، پروتئین و کربوهیدارت لازم برای بدن را تامین کند، اما در این بین نکته‌ای وجود دارد که این روند را مختل می‌کند و آن این است که کربوهیدرات موجود در شیرهای حیوانی عموما از لاکتوز تشکیل شده‌است.
لاکتوز نوعی قند است که برای هضم در بدن انسان یا حیوانات، به نوعی آنزیم به نام لاکتاز نیاز دارد تا در روده به مولکول‌های گلوکز و گالاکتوز تبدیل شود. توله سگ‌ها و بچه گربه‌ها در کودکی این آنزیم را در بدن خود دارند اما بسیاری از آنها به مرور که بزرگ می‌شوند و رژیم غذاییشان تغییر می‌کند، این آنزیم را از دست می‌دهند. همین موضوع باعث می‌شود که سگ و گربه نتوانند شیر حیوانی را به خوبی هضم کنند و خوردن آن مشکلات سلامتی مختلفی را برای این پشمالوها ایجاد کند.
علائم حساسیت به لاکتوز در سگ
عدم توانایی در تحمل لاکتوز در برخی انسان‌ها هم وجود دارد و همانند ما، برخی سگ‌ها هم ممکن است نسبت به لاکتوز واکنش چندانی نشان ندهند اما بعضی دیگر مشکلات شدیدی را تجربه کنند. دامپزشکان American Kennel Club معتقدند که استفاده دو یا سه قاشق شیر حیوانی ممکن است برای عموم سگ‌ها مسئله‌ای ایجاد نکند اما بیشتر از این مقدار احتمالا سگ را با مشکل مواجه می‌کند. این مشکلات طیف گسترده‌ای از خفیف تا شدید را در بر می‌گیرند و مواردی مانند گاز شکم، دل درد، تهوع، اسهال و استفراغ را شامل می‌شوند.
علائم حساسیت به لاکتوز در گربه
بسیاری از ما احتمالا تا به حال به گربه‌ای در اطرافمان شیر داده‌ایم و متوجه مشکل خاصی هم نشدیم. همانند سگ‌ها، برخی از گربه‌ها هم می‌توانند لاکتوز را هضم کنند، اما این موضوع عمومیت ندارد و از طرف دیگر حجم شیری که گربه می‌خورد هم در حال او موثر است. گربه‌ها هم تا چند ساعت پس از خوردن شیر ممکن است علائمی مانند دل درد، نفخ، اسهال و استفراغ را تجربه کنند و میزان این علائم در هر گربه‌ای متفاوت خواهد بود.
یکی از دلایلی که ممکن است ما متوجه مشکلی در گربه نشویم این است که این علائم در لحظه بروز نمی‌کنند و از آنجایی که گربه‌های خیابانی ممکن است در معرض دید ما نباشند، احتمالا ما از احوال آنها پس از خوردن شیر با خبر نمی‌شویم!
آیا سگ و گربه می‌توانند شیر گیاهی بخورند؟
برای بسیاری از انسان‌هایی که به لاکتوز موجود در شیر حساسیت دارند، شیرهای گیاهی جایگزین خوبی هستند. با این حال این کار چندان برای حیوانات مناسب نیست. شیرهای گیاهی مانند شیر بادام، شیر نارگیل، شیر سویا، شیر فندق و شیر جو دو سر لاکتوز موجود در شیرهای حیوانی را ندارند و از این جهت، مصرف مقدار کمی از آنها برای سگ و گربه بی‌خطر است، اما به دلیل وجود مواد حساسیت‌زا در این شیرها، دامپزشکان توصیه می‌کنند که مقدار زیادی از این شیرها به پشمالوهای خانه داده نشود.
آیا می‌توان به سگ و گربه شیر بدون لاکتوز داد؟
تا اینجا به وجود لاکتوز در شیر اشاره کردیم که باعث بروز مشکلات گوارشی در بدن سگ و گربه می‌شود؛ درست است که شیرهای بدون لاکتوز این مسئله را ندارند اما چربی موجود در آنها معمولا بیشتر از حد لازم در رژیم غذایی این حیوانات است و حجم زیاد آن نباید در غذای آنها قرار بگیرد. به صورت کلی دامپزشکان توصیه می‌کنند که نهایت 5 تا 10 درصد از غذای روزمره حیوانات از منابع غذایی مشترک با انسان‌ها تامین شود و بهتر است آنها غذای مخصوص به خودشان را استفاده کنند.
آیا شیر خشک انسان برای سگ خوب است؟
جواب کوتاه به این سوال، خیر است. شیر خشک هم مانند شیرهای حیوانی و سایر محصولات لبنی، حاوی لاکتوز است و می‌تواند باعث بیماری و علائم گوارشی در حیوان شود.
اگر گربه و سگ شیر خوردند چه کار کنیم؟
همانطور که گفتیم مقدار کمی از شیر حیوانی، حدود دو یا سه قاشق، احتمالا مشکل خاصی برای حیوانات ایجاد نمی‌کند با این حال اگر دوست پشمالویتان بیشتر از این حد شیر خورد، علائم او را در نظر بگیرید. معمولا مشکلات ناشی از مصرف لاکتوز تا 12 ساعت بعد بروز می‌کنند. اگر علائم خفیف بود احتمالا بهبود پیدا می‌کند اما بهترین کار تماس با دامپزشک است که نشانه‌ها را در حیوان دنبال کند و اگر نیاز بود دارو تجویز کرده یا حیوان را بستری کند.
مصرف پنیر، ماست و سایر مواد لبنی برای سگ و گربه
در ماست، پنیر و سایر مواد لبنی لاکتوز کمتری وجود دارد و احتمالا حیوانات با خوردن کمی از آنها راحت‌تر هستند، اما کماکان احتمال بروز حساسیت به پروتئین موجود در این محصولا و همچنین وجود چربی بیش از حد در آنها هست؛ پس این موارد هم چندان انتخاب خوبی برای حیوانات نیستند. البته برخی افراد معتقدند که ماست به دلیل وجود برخی باکتری‌ها می‌تواند برای دستگاه گوارش سگ مفید باشد و از طرف دیگر به گربه کمک کند که گلوله‌های مو را دفع کند.
با این حال در مصرف این ماده هم باید احتیاط کرد و مقدار مجاز آن را با توجه به شرایط حیوان از دامپزشک پرسید. یکی از مواد لبنی که خطر بیشتری برای حیوانات دارد، بستنی است. بستنی‌های ما چربی و قند بسیار زیادی دارند و مصرف آن برای سگ‌ها و گربه‌ها خطرناک است، به ویژه اگر بستنی همراه با شکلات باشد.
با تمام این اوصاف، از آنجایی که شرایط فیزیکی و سلامتی هر گونه، نژاد و هر حیوانی با حیوان دیگر متفاوت است، بهتر است رژیم غذایی پشمالوی خانه را با توصیه دامپزشک تعیین کنید. برخی از حیوانات به موادی مانند لاکتوز حساسیت دارند و برخی ندارند و انجام بعضی آزمایش‌ها می‌تواند این موارد را مشخص کند. دامپزشک می‌تواند بهترین راهنما برای شما باشد تا بدانید از بین خوراکی‌های موجود در خانه، کدام را می‌توانید به حیوان خانگی خود بدهید تا هم از همراهی شما لذت ببرد و هم سلامتش را حفظ کند.
